Manolo e Ramón publicaron en 1988 Resistiré, dentro do segundo álbum do seu grupo, o Dúo Dinámico. A canción, escrita polo letrista Carlos Toro é un símbolo da resistencia a unha condición adversa. Neste caso, un réxime ditatorial, o franquismo.
Pero non pretendo nesta columna falar de ditaduras, nin sequera de cancións que xa teñen a condición de himno da pandemia do COVID-19. Quero falar, pola contra, da resistencia, e doutro concepto aínda máis importante, o de resiliencia. Parecen palabras semellantes, pero non o son.
Resulta que a resistencia é esa capacidade que ten un corpo para soportar durante un tempo unha determinada forza exercida por algún elemento ou axente externo. É dicir, que a resistencia consiste en aguantar. Imaxinemos que o coronavirus é ese elemento externo, entón resistir significa soportar a febre, a tos, a falta de respiración…O xunco debilítase, dóbrase pero resiste e segue en pé. Pero segue en pé no mesmo lugar.
Que aporta entón a resiliencia? Esta é a capacidade dun corpo de adaptarse a unha situación na que se exerceu tal forza que superouse o nivel máximo de resistencia. É dicir, que neste caso o xunco pode quebrar, pero tras este proceso, renace un novo xunco. Non segue en pé no mesmo lugar, polo que é un xunco diferente. A resiliencia supón, polo tanto, un cambio, unha adaptación, e é por iso que as persoas resilientes non son aquelas que mellor resistiron, senón que son as que mellor se adaptaron.
Imaxinemos que trala situación de crise sanitaria perdemos a algunha persoa querida (parella, familiar, amizade, colega…). A persoa resiliente sería aquela que a pesar de pasar por unha situación terrible e de sufrir como a que máis, de negalo, de aceptalo, de enfadarse, de chorar, de maldicir, é capaz de recollelos anacos dun corazón ferido, minimizar o impacto e seguir adiante. É a persoa que decide quedarse co duro pero positivo da experiencia, que non cae no vitimismo e aprende da perda. É aquela que sabe que, por difícil que pareza de comprender, toda perda aporta unha ganancia. E esa ganancia a sitúa nun lugar diferente.
Probablemente todas as persoas que coñezas son persoas resistentes, pero atoparaste con algunhas que ademais, son resilientes. Se te encontras con algunha delas, observa a súa mirada, que sempre sorrirá con tenrura, escoita as súas palabras, que sempre aportarán luz, e fíxate en como se enfrontan aos problemas, comprobarás que sempre intentarán mostrarche o vaso medio cheo. E aprende, aprende e aprende, porque non se nace resiliente, chégase a ser.
Así que cambiemos a letra da canción do Dúo Dinámico e digamos a viva voz: son como o xunco que se quebra pero volve a estar en pé…
