Seguro que se ten dito moitas veces e de xeitos moi distintos, pero eu lino na —durísima e magnífica— novela de Cormac McCarthy, Meridiano de sangue: “Hai menos ledicia na taberna que no camiño que leva a ela”.
A idea é sinxela: as expectativas, a ilusión do que vai vir, adoitan ser mellores do que finalmente é. Unha sensación que case todo o mundo ten experimentado e que, se non é unha lei universal, achégaselle.
Pero a idea contraria, curiosamente, creo que pasa máis desapercibida. Podería enunciarse como que as cousas negativas soen ser menos duras, máis soportables do que nos tememos mentres as esperamos. Que, contra o que dixo Roosevelt, témoslle medo ao medo. Que a imaxinación, igual que fai de motor ilusionante ante algo bo que está por chegar, arrástranos a un desánimo e unha desilusión desproporcionados cando o que agardamos non nos gusta.
Todo o cal poderíase resumir en que os domingos son peores que os luns.
Non lles parece? Non cren que o estado de ánimo xeral un domingo, e máis concretamente, un domingo pola tarde, é inxustificadamente malo, tendo en conta que a razón non é outra que o remate da fin de semana, e que o luns, sen embargo, cando xa estamos na temida semana laboral, a cousa lévase moito mellor? Non lles parece que, vendo como vai o luns, o do domingo non é para tanto?
É chocante esa reacción, o moito que inflúe esa sensación de fin de festa, aínda que moitas veces non houbera festa ningunha.
Claro que os días da semana, neste tema, dan moito xogo, son unha moi boa referencia. Porque, volvendo ao principio do texto e á idea do alegre que é o camiño á taberna, un pode tamén ver con claridade que o mellor día da semana é, sen dúbida, o venres. E, para ser máis exactos, o venres ao saír de traballar: nese momento no que a fin de semana comeza, no que a temos enteira, sen estrear, á nosa disposición. Ese punto no que todo é aínda iso e so iso, posibilidades e opcións, é único e, polo xeral, moito mellor do que finalmente resultan o sábado e, por suposto, o terrible domingo.
O domingo pola mañá aínda queda algo de luz, aínda hai xente que sae tomar algo ou pasear. Aínda no é o final. Pero a tarde… ai, a tarde xa é outra cousa. Na tarde xa si que non hai esperanza nin escapatoria. Na tarde xa está todo o peixe vendido e quedamos sós ante a realidade, ante a nosa realidade, condensada nesa rutina que vai volver ao día seguinte, outro luns.
E un sae á rúa —non porque queira, claro, senón porque ten que facer algo, algo obrigatorio como ir á farmacia, por exemplo— e atopa unha cidade valeira, unha cidade pantasma, pode que cun grupo de adolescentes confusos nun portal e máis ninguén. Todos os demais fuxiron, están na casa enganando o tempo diante da televisión, un tempo que xa dan por perdido, derrotados de antemán polo que vai vir.
Hai máis ledicia no camiño á taberna que na taberna, e máis tristeza na volta á monotonía que na monotonía mesma.